Dorstige runderen

Met de uitzonderlijke tropische zomerhitte van de afgelopen jaren hebben koeien net als wij mensen dorst. Maar hoeveel drinkt een koe nou eigenlijk?

Veel water drinken

Koeien drinken iedere dag tussen de 80 en 150 liter water. Dat is best veel…met de droge zomers in Nederland kan dit een probleem zijn voor veel boeren die koeien houden. Veel boeren maken gebruik van automatische watervoorzieningen (bron/pomp). Koeien gaan gemiddeld zo’n twee tot tien keer per dag naar een watervoorziening.

Drinkrituelen

Wist je dat koeien speciale drinkrituelen hebben? Eerst spelen ze een beetje met hun tong met het water, dan proeven ze een beetje, daarna proeven ze wat langer en pas als dat bevalt gaan ze echt drinken. Om te drinken zuigen koeien het water naar binnen (ze likken of happen dus niet het water naar binnen zoals bijvoorbeeld een kat of een hond).

Hoeveel water een koe nodig heeft hangt uiteraard af van de weersomstandigheden. Maar ook het voer is van belang. Het ‘drogestofgehalte’ van het voer (in ieder product zit een hoeveelheid vocht, de rest noem je droge stof) en het eiwit- en zoutgehalte van het voer speelt een rol in de waterbehoefte. Een zwangere koe en een koe die gekalfd heeft, heeft ook meer vocht nodig. Een koe met kalf heeft gemiddeld voor de productie van 1 liter melk circa drie liter drinkwater nodig.

Melk bestaat uit bijna 90% water, dus het is begrijpelijk dat de wateropname van een koe een belangrijk effect heeft op haar melkproductie. Ongeveer 20% – 40% van dit vocht haalt de koe uit haar eten, de rest zal ze dus moeten drinken. Wanneer het kwik boven de 25 graden stijgt hebben koeien veel meer water nodig dan normaal, dus kunnen ze gemakkelijk 150 liter op een dag drinken.

Hittestress

Wij mensen kunnen een zonnesteek oplopen, de koeien kunnen echter ook last krijgen van ‘hittestress’. In normale omstandigheden houdt een koe haar lichaamstemperatuur binnen de normale grenzen van 38 tot 39°C door te zweten en te hijgen. Schotse hooglanders  kunnen echter minder goed zweten dan mensen, hierdoor zijn ze relatief gevoelig voor hittestress, dit verschijnsel kan al optreden bij een buitentemperatuur vanaf circa 25 graden Celsius.

Wat doet hittestress met koeien?

De koeien zullen minder gaan eten en minder melk produceren.

Ze raken hun warmte kwijt via verdamping via de huid en ademhalingswegen. Een hooglander kan dus gaan hijgen als het warm is, haar ademhaling zal versnellen. Bij hittestress helpt dit niet meer, de koe zal haar eigen warmteproductie moeten beperken. Dit zal ze doen door minder te bewegen (verlaagde spierarbeid) en minder te eten (verlaagde verteringsarbeid).

Wij mensen gaan lekker rustig liggen in de schaduw als het warm is, maar een koe die last heeft van hittestress zal aanvankelijk blijven staan, omdat ze staand meer warmte kwijt kan raken.

Ten gevolge van hittestress krijgt een koe een verminderde conditie en weerstand (ze raakt uitgeput) dit kan de koe zelfs fataal worden! Daarom is het belangrijk dat dieren in een kudde nauwlettend in de gaten gehouden worden. Gelukkig bieden bomen in de natuurgebieden veel schaduwplekken voor Schotse hooglanders en zolang er voldoende vers drinkwater beschikbaar is en een mogelijkheid voor de dieren om ergens met de poten in het water te staan (plas, meer, rivier), dan zijn de koeien al snel tevreden.